Bối cảnh Chiến_dịch_Kharkov_(1941)

Các cuộc tấn công của quân đội Đức Quốc xã tại miền Nam Liên Xô cuối năm 1941

Cuối tháng 9 năm 1941, Phương diện quân Tây Nam của quân đội Liên Xô đã bị thiệt hại nặng nề khi giao chiến với Cụm tập đoàn quân Nam của quân đội Đức Quốc xã. 5 tập đoàn quân Liên Xô bị bao vây ở phía đông Kiev, trong đó, có 3 tập đoàn quân hầu như bị đánh tan. Cánh bắc của Cụm tập đoàn quân Nam (Đức) phát huy chiến quả, mở rộng tấn công vào vùng công nghiệp Donbass với các cụm công nghiệp Voronezh, Kharkov, Zaporozhe, Poltava, Krasnograd, Nikolaev, Krivoi Rog. Để ngăn chặn quân Đức trên hướng Tây Nam, Bộ Tổng tư lệnh quân đội Liên Xô đã tái lập Phương diện quân Tây Nam do nguyên soái S. M. Timoshenko với quân số được huy động từ lực lượng dự bị 12 sư đoàn cùng với số quân vừa thoát khỏi vòng vây tương đương 6 sư đoàn. Tuy nhiên, lực lượng này vẫn không đủ để chặn được các cuộc tấn công của Cụm tập đoàn quân Nam (Đức) hầu như chiếm ưu thế tuyệt đối về xe tăng, không quân và ưu thế tương đối về bộ binh. Phương diện quân Tây Nam chỉ đủ sức làm chậm đà tiến công của quân Đức nhằm tranh thủ thêm thời gian để sơ tán các thành phố công nghiệp tại vùng Donbass về phía đông để tiếp tục sản xuất và cung cấp phương tiện chiến tranh cho các mặt trận.[8]

Bộ tổng tư lệnh tối cao quân đội Đức đã ra Chỉ thị số 35 lệnh cho Cụm tập đoàn quân Nam phải tiến đến Verkhovka nhưng lại rút Tập đoàn quân xe tăng 2 về hướng Moskva, làm cho tốc độ tiến công trên cánh Bắc của Cụm tập đoàn quân Nam (Đức) bị chậm lại.[9]. Tuy nhiên, cánh Nam của Cụm tập đoàn quân Nam (Đức) có tập đoàn quân xe tăng 1 của tướng Paul Kleist là lực lượng đột kích đã thu được kết quả khả quan hơn. Ngày 28 tháng 9 năm 1941, tập đoàn quân xe tăng này đã đi vòng qua Novomoskovsk và tiến đánh Pavlograd, đẩy các tập đoàn quân 37 (tái lập) của tướng Lopatin và tập đoàn quân 12 (tái lập) của tướng Koroteev lùi về phía tuyến Izium - Stalino (Donetsk). Giữa cánh phải của Phương diện quân Nam và cánh trái của Phương diện quân Tây Nam (Liên Xô) xuất hiện một khoảng trống dài gần 100 km. Để tránh nguy cơ bị đánh bọc sườn, nguyên soái S. M. Timoshenko phải cho rút cánh trái của Phương diện quân Tây Nam thêm 100 km về phía đông.[10]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến_dịch_Kharkov_(1941) http://ww2db.com/battle_spec.php?battle_id=58 http://web.archive.org/20010317223742/railway.by.r... http://chtz-uraltrac.ru/articles/categories/24.php http://lib.ru/MEMUARY/STARINOW/soldat.txt http://militera.lib.ru/bio/karpov/25.html http://militera.lib.ru/db/halder/1941_11.html http://militera.lib.ru/memo/russian/grechko_aa2/02... http://militera.lib.ru/memo/russian/popel1/05.html http://militera.lib.ru/memo/russian/starinov_ig/31... http://www.silverwings.ru/sec9/pos508